9 veiligheidstips bij het gebruik van spanbanden
Waar moet je op letten bij het veilig gebruiken van spanbanden? 9 veiligheidstips!
Veilig gebruik van spanbanden is erg belangrijk. De gevolgen door onjuist gebruik kunnen enorm zijn. Daarom vallen we met de deur in huis. Zorg ervoor dat je aan onderstaande veiligheidspunten gedacht hebt. Voor het controleren van de spanbanden hebben we een handige checklist samengesteld die je kunt uitprinten om te gebruiken.
Wettelijke eisen:
Zorg dat je spanbanden:
-
- Voorzien van een correct blauw label en jaarlijks gekeurd zijn.
- Controleer de conditie van jouw spanbanden voor ieder gebruik
Overige veiligheidstips - Zorg er voor dat je: - de juiste spanbanden gebruikt.
- Voldoende aantal spanbanden gebruikt.
- De juiste hulpmiddelen gebruikt
- Dat zowel de band als de haak juist gepositioneerd zijn op de lading en aanhanger.
- Zorg er voor dat jouw spanband voldoende opgerold is op de ratel!
- Controleer tijdens transport regelmatig of de lading nog goed vast zit!
- Ruim jouw spanbanden na gebruik netjes en droog op!
Hieronder volgt een uitleg voor bovenstaande veiligheidsinstructies:
Wettelijke eisen
Volgens het Arbo besluit (artikel 7.4a) moeten spanbanden elk jaar gekeurd worden door een deskundig persoon of instelling. Dit betekent dat je de keuring zelf mag doen, als je over de juiste deskundigheid beschikt. Heb je deze niet of zijn er twijfels, dan kan je dit laten doen door een onafhankelijk keuringsinstantie. Er is een checklist die je kan raadplegen voor de juiste inspectie van een spanband. Deze checklist vind je hier. De wet schrijft niet voor wanneer iemand een deskundige is of zichzelf zo mag noemen, dus iedereen die zich binnen een organisatie voldoende heeft verdiept in de norm, mag deze controle uitvoeren.
De overheid (Nederlandse arbeidsinspectie) kan besluiten om tot controle over te gaan om te zien of het Arbo besluit (artikel 7.4a) op de juiste manier wordt nageleefd. Voor de controle gebruiken zij de “Basis Inspectie Module” (BIM). De BIM is opgesteld door de inspectie SZW. Het is daarom belangrijk dat je documentatie van de jaarlijkse inspectie bijhoudt om aan te kunnen tonen, dat de keuring door en deskundig persoon en op de juiste manier is gedaan.
Spanbanden dien je op de juiste manier te gebruiken. Onjuist gebruik kan leiden tot beschadigingen en onveilige situaties, met in het ergste geval ongevallen tot gevolg. Naast een verplichte jaarlijkse controle is het aan te bevelen om spanbanden regelmatig te controleren. Controleer voor gebruik het bandweefsel, haken en ratel op slijtage en beschadigingen. Hieronder kan je lezen waarop je dient te letten. Gebruik enkel spanbanden die zijn voorzien van een onbeschadigd en leesbaar blauwe label, met de juiste informatie, zoals hieronder beschreven
Controlepunten
Wettelijk gezien heb je dus de verplichting om voor ieder gebruik aan een korte inspectie te onderwerpen.
Controleer de conditie van jouw spanbanden voor ieder gebruik op onderstaande punten.
Het label, bandweefsel en de metaaldelen dienen in onbeschadigde staat te verkeren. Hieronder volgt een overzicht van de punten waar je op moet letten:
Label
Is de spanband voorzien van een onbeschadigd en leesbaar blauwe label met de volgende informatie:
- LC (lashing capacity)
- SHF waarde
- Tekst: “Alleen voor sjorren niet voor hijsen”
- Naam fabrikant
- De geldende norm (EN12195-2)
- Rek in % (bij LC)
- Lengte in meter
- STF (alleen voor het rateldeel)
- Materiaal van de spanband
- Serienummer / traceer code
- Productiejaar
Bandweefsel
Controleer het bandweefsel altijd op de volgende gebreken:
- Zijn alle stiksels onbeschadigd?
- Geen beschadiging aan het bandweefsel veroorzaakt door hitte of wrijving?
- Er zijn geen insnijdingen in het bandweefsel, uitstekende draden of breuken van het garen.
- Er zijn geen beschadigingen veroorzaakt door blootstelling aan chemicaliën.
- Er zijn geen tekenen van ondeugdelijke reparaties.
- zijn er geen knopen in het bandweefsel aangebracht?
Ratel
Controleer de ratel met handvat altijd op de volgende gebreken:
- Is de ratel voorzien van de juiste LC waarde, zoals beschreven in het blauwe label.
- De ratel en het handvat van de ratel vertonen geen vervormingen.
- De hendel van de ratel kan vrij bewegen en de vergrendelplaat vertoont geen slijtage.
- De ratel en het handvat vertonen geen corrosie, scheuren en/of breuken.
Haken of andere eindfitting(en)
Controleer de haken of andere eindfitting(en) altijd op de volgende gebreken:
- Zijn de haken of andere eindfitting(en) voorzien van de juiste LC waarde, zoals beschreven in het blauwe label?
- De haken of andere eindfitting(en) vertonen geen corrosie, scheuren en/of breuken.
- De vervorming is niet groter dan 5%.
- De haken of andere eindfitting(en) vertoont geen verbuigingen en/of verdraaiingen veroorzaakt door overbelasting en/of onjuist gebruik.
- Bij haken of andere eindfitting(en) met een veiligheidsklep, dient de klep goed te functioneren en vrij te zijn van beschadigingen.
Overige veiligheidstips:
Correct gebruik van een spanband
Het op de juiste manier gebruiken van spanbanden is van groot belang voor de veiligheid op de openbare weg of andere situaties waarin een spanband wordt gebruikt. Nadat je de juiste spanband heb gekozen (zoals hieronder beschreven) Hieronder lees je hoe je spanbanden op de correcte manier kan gebruiken:
Gebruik geschikte spanbanden en bevestigingspunten: Kies spanbanden die geschikt zijn voor het gewicht en de grootte van de lading, raadpleeg het blauwe label aan de spanband. Een te lichte band kan breken onder te hoge druk, terwijl een te zware band onnodig belastend kan zijn voor de lading, waardoor de lading kan beschadigen. Zorg ook dat je spanbanden de juiste lengte hebben en dus niet te kort of te lang zijn. Maak de lange stukken vast met klittenband elastiek of op een andere veilige manier, zodat ze nergens achter kunnen blijven haken en bijvoorbeeld los kunnen gaan. Welke eindfitting past het best bij jouw lading? Spitshaken, klauwhaken etc. denk hier goed over na. Bevestig de spanbanden altijd aan sterke en duidelijke bevestigingspunten. Dit kan bijvoorbeeld aan stevige punten aan het chassis, bindrails of sjorogen.
Belast een haak nooit op het puntje, maar gebruik de hele ronding van de haak, zodat je de druk optimaal verdeelt. Anders kan de haak breken. Maak een haak ook nooit vast aan een andere haak, vanwege het risico op breken of losschieten.
Vermijd beschadigingen door de onjuiste bevestiging van de spanbanden en onjuiste positionering van je lading: Allereerst is het noodzakelijk om de lading op de juiste manier te positioneren, zodat deze stevig staat en niet kan verschuiven. Gebruik zo nodig anti-slipmatten. Houd de spanbanden weg van scherpe randen en hoeken. Gebruik bescherming zoals hoekbeschermers om zowel het bandweefsel als de lading te beschermen. Zorg er altijd voor dat de spanband niet gedraaid is en vrij is van knopen. Trek de spanband eerst handmatig vast, alvorens te gaan ratelen. Volg altijd de instructies van de fabrikant en eventuele wettelijke voorschriften (Duitsland) met betrekking tot het gebruik van spanbanden. Dit omvat ook het correct vastzetten en losmaken van de lading.
Gebruik de juiste hulpmiddelen
De belangrijkste hulpmiddelen zijn anti-slip matten, hoekbeschermers en beschermhoezen.
Anti-slip matten zorgen voor een veiliger vastgezette lading doordat deze niet meer kan schuiven.
Hoekbeschermers zorgen ervoor dat jouw lading niet beschadigd raakt door het aanspannen, en bieden tevens bescherming aan de band zodat deze langer mee zal gaan. Bovendien zorgen de hoekbeschermers ervoor dat de spanband beter op zijn plaats blijft zitten, waardoor er minder kans is dat jouw spanband los zal raken.
beschermhoezen bieden dezelfde voordelen als hoekbeschermers, en hebben als extra voordelen dat ze aan je spanband vast zitten, wat aanbrengen vereenvoudigd. Daarnaast is een beschermhoes flexibel waardoor je deze voor meer verschillende vormen kan gebruiken dan een hoekbeschermer (bijvoorbeeld voor ronde buizen of zelfs rond een boom).
Zorg dat jouw spanband voldoende opgerold is op de ratel
Een veel voorkomende vraag luidt; “Hoe kan het dat mijn spanband los gaat tijdens transport? Toen ik wegreed zat deze nog vast!” Het probleem hiervan is meestal niet de kwaliteit van de ratel maar het onjuist aanbrengen van de spanband. Een spanband dient bij het aanspannen namelijk drie volledige wikkelingen rond as van de spanner te maken. Als dit onvoldoende gebeurt, zal de band inderdaad los kunnen komen van de spanner.
Wanneer de band zichzelf minstens drie keer omwikkeld heeft, sluit je de onderste lagen van het bandweefsel op, waardoor deze niet los kan komen van de riembevestiging. Op die manier is het vrijwel uitgesloten dat band los zal komen!
Zorg er voor dat je de spanbanden tijdens transport controleert
Ondanks een zorgvuldige bevestiging van de spanbanden zal een spanband tijdens transport altijd een beetje spanning verliezen of zelfs los kunnen gaan. Hiervoor zijn drie redenen te noemen. Reden één is het rekken van de spanband. Iedere spanband heeft een rekpercentage van ca. 7%. Door de belasting tijdens het transport, zal de spanband dus kortdurend extra belast worden, waardoor de band extra uitrekt, en hierna niet weer terug gaat naar zijn oude vorm. Reden twee bestaat uit het feit dat jouw lading altijd zal bewegen of trillen, waarbij het soms gebeurt dat objecten “op hun plek vallen”, waardoor het ladingvolume kleiner wordt. Reden drie komt door het deinen van de lading ten opzichte van jouw bevestigingspunten, meestal tijdens transport van zware machines.
Doordat de aanhanger en bijvoorbeeld een kleine shovel voorzien zijn van vering kan een spanband bij oneffenheden in de weg tijdelijk slap komen te staan of zelfs losspringen van een bevestigingspunt.
Een combinatie van bovenstaande factoren kan natuurlijk ook van toepassing zijn.
Controleer dus altijd na enkele kilometers of jouw lading nog stevig vastzit, zodat je je weg veilig kan vervolgen!
Ruim de spanbanden netjes op na gebrui
Tot slot: Na gebruik maak je de spanband met beleid los en rol je de spanband netjes op. Hiervoor zijn ook handige spanbandoprollers te koop. Zorg natuurlijk dat je de spanband droog opbergt om onnodige roestvorming te voorkomen. Ook na gebruik is het aan te bevelen om de spanbanden op gebreken te controleren.